To Μονοπάτι των Κενταύρων
Το Μονοπάτι των Κενταύρων, πρόκειται για μια σχετικά εύκολη και σύντομη διαδρομή 2,7 χλμ. με ομαλή κλίση που προσφέρει άνετη πεζοπορία. Το μονοπάτι κινείται μέσα σε μία πυκνόφυτη ρεματιά με μικρούς καταρράκτες, ρυάκια και βάθρες που μαγεύουν τον πεζοπόρο.
Στην πλατεία της Αδάμενας, επίσημα πλατεία Χρυσούλας Ζώγια, πριν ξεκινήσεις το μονοπάτι, οι Αθανασάκηδες δημιούργησαν την πρώτη Ηλεκτρική Εταιρία. Ένα μικρό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, το οποίο αρχικά εξασφάλιζε ρεύμα για τις ανάγκες του ξενοδοχείου σύγχρονων, για την εποχή, προδιαγραφών, «Μέγα Θεοξένια». Ξεκίνησε την λειτουργία του την δεκαετία του 1910. Υπήρχαν δύο μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η μία εξασφάλιζε ηλεκτρικό στο χωριό και η άλλη χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για την ηλεκτροδότηση του «Μέγα Θεοξένια».
Το 1925 τοποθετείται νέα πετρελαιομηχανή στο ηλεκτρικό εργοστάσιο, η οποία το καθιστά πλέον
παντός καιρού.Τον χειμώνα παύει η λειτουργία της πετρελαιομηχανής, η οποία υποκαθιστά την υδατόπτωση σε καιρούς ξηρασίας. Η Ηλεκτρική Εταιρία Πορταριάς καταστράφηκε κατά την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου.
Σήμερα, στο σημείο, στέκει η επιβλητική καμάρα, η οποία κοσμεί το φυσικό τοπίο στο Μονοπάτι
των Κενταύρων και δημιουργήθηκε με εντολή της Κοινότητας Πορταριάς το 1990. Το μονοπάτι
καταλήγει στις πηγές και την πλατεία της «Μάνας».
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, στο Πήλιο ζούσαν οι Κένταυροι, μαγικά πλάσματα, μισά άλογα και μισοί άνθρωποι. Ο πιο γνωστός Κένταυρος ήταν ο Χείρωνας, διδάσκαλος κάθε
σπουδαίου ήρωα, όπως του Ηρακλή και του Αχιλλέα. Κατείχε σοφία, είχε γνώση για τις φυσικές επιστήμες του αρχαίου κόσμου και τις μετέδιδε στους μαθητές του. Επίσης, γνώριζε για τη χρήση των βοτάνων στη θεραπεία των διαφόρων ασθενειών.
Το Πήλιο ήταν το καλοκαιρινό θέρετρο των Δώδεκα Θεών του Ολύμπου. Σε αυτά τα μέρη διαδραματίζεται και ο μύθος με το μήλο της Έριδος. Η Έριδα, αδερφή του Άρη και κόρη της Νύχτας, ήταν θεά της ζήλιας και της διχόνοιας. Όταν οι θεοί δεν την κάλεσαν στο γάμο του Πηλέα και της Θέτιδος, ο οποίος έγινε στα δάση του Πηλίου, εκείνη θύμωσε και πήρε την απόφαση να τους εκδικηθεί. Τότε εκείνη έριξε ένα μήλο ανάμεσα στην Αθηνά, την Ήρα και την Αφροδίτη.
Το μήλο έφερε την επιγραφή «τη καλλίστη», στην ομορφότερη. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι τρεις θεές το διεκδίκησαν η καθεμιά για τον εαυτό της. Ο καυγάς δεν άργησε να ξεσπάσει. Για να δοθεί τέλος στον τσακωμό ζήτησαν από τον Πάρη, τον πρίγκιπα της Τροίας, να αποφασίσει εκείνος για το ποια θα έπρεπε να πάρει το μήλο. Για να τον καλοπιάσουν οι θεές του έταξαν από ένα δώρο. Η Αθηνά του υποσχέθηκε πνευματική σοφία, η Ήρα πως θα τον κάνει βασιλιά και η Αφροδίτη πως θα του δώσει για γυναίκα του την Ωραία Ελένη. Ο Πάρης έδωσε, τελικά, το μήλο στην Αφροδίτη και η απόφασή του αυτή είχε ως επακόλουθο την έναρξη του Τρωικού Πολέμου. Έτσι η Έρις είχε πετύχει τον σκοπό της.
Μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023, το μονοπάτι δεν είναι επισκέψιμο στο μεγαλύτερο μέρος του. Για λόγους ασφαλείας, πριν την επίσκεψη σας, συμβουλευτείτε έναν οδηγό βουνού ή κάποιον ειδικό.
Ευχόμαστε πως πολύ σύντομα αυτή η μαγική διαδρομή θα είναι και πάλι ολοκληρωτικά επισκέψιμη.
Νικόλαος Κοντοβάς, μουσειολόγος.
Επιμελητής της μόνιμης έκθεσης του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Πορταριάς
